معرکه و معرکه‌گیری در ایران به روایت سفرنامه‌نویسان

احسانی طباطبایی، محمدعلی (1342). خرقۀ درویش، تهران: رنگین.

ارجانی، ‌فرامرز‌بن خداداد (1363). سمک‌ عیار، 5 جلد، به‌تصحیح پرویز ناتل خانلری، تهران: آگاه.

آژند، یعقوب (1389). «نمایش‌های ارباب معرکه در دورۀ قاجار»، فصل‌نامۀ فرهنگ مردم، س 9، ش 39.

اسکندربیگ منشی (1334). تاریخ عالم‌آرای عباسی، تهران: امیرکبیر.

اشراقی، احسان (1353). «اشاره‌ای به تفریحات و نظام تفریحی دوران صفویه»، هنر و مردم، دورۀ دوازدهم، ‌ش 140 و 141. 

اصلاح عربانی، ابراهیم (1374). کتاب گیلان، تهران: گروه پژوهش‌گران ایران.

اصلانی، محمدرضا (1385). فرهنگ واژگان و اصطلاحات طنز، تهران: کاروان.

آقاعباسی، یدالله (1391). دانش‌نامۀ نمایش ایرانی، تهران: قطره.

امیری، منوچهر (1349). سفرنامه‌‌های ونیزیان در ایران، تهران: خوارزمی.

انجو شیرازی، میرجمال‌الدین حسین‌بن فخرالدین حسن (1351). فرهنگ جهان‌گیری، ویراستۀ رحیم عفیفی، ج 3، مشهد: دانشگاه فردوسی.

انجوی شیرازی، ابوالقاسم (1379). جشن‌ها و آداب و معتقدات زمستان، ج 1، تهران: امیرکبیر.

اوبن، ژان (1362). ایران امروز، ترجمه علی‌اصغر سعیدی، تهران: زوار.

اولیا چلبی، محمد ظلی‌بن درویش (1314). سیاحت‌نامۀ سی، ج 1 و 2، به‌کوشش جودت، استانبول: بی‌نا.

اولئاریوس، آدام (1369). اصفهان خونین شاه‌صفی، ترجمۀ حسین کردبچه، تهران: کتاب برای همه.

بشرا، محمد و طاهر طاهری (1385). جشن‌ها وآئین‌های مردم گیلان، رشت: ایلیا.

بکتاش، مایل (1356). «میرزا آقا تبریزی»، فصل‌نامة تئاتر، س 1، ش 1 و 2.

بلوک‌باشی، علی (1375). قهوه‌‌خانه‌های ایران، تهران: دفتر پژوهش‌‌های فرهنگی.

بنجامین، ساموئل (1363). ایران و ایرانیان، ترجمۀ حسین کردبچه، تهران: جاودان.

بهمن‌یاری، احمد (1381). داستان‌نامۀ بهمن‌یاری، به‌کوشش فریدون بهمن‌یار، چ 3، تهران: دانشگاه تهران.

بیضایی، بهرام (1379). نمایش در ایران، تهران: روشن‌گران.

پایندۀ لنگرودی، محمود (1377). آئین‌های گیل و دیلم، تهران: پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی تهران: 1377

پرتو بیضایی، حسین (1382). تاریخ ورزش باستانی ایران، تهران: زوار.

پرتوی آملی، مهدی (1365). ریشه‌های تاریخی امثال و حکم فارسی، 2 ج، تهران: سنایی.

پرویز، عباس (1336). تاریخ دیالمه و غزنویان، تهران: علمی.

پولاک، جکسون (1361). سفرنامه، ترجمۀ کی‌کاوس جهان‌داری، تهران: خوارزمی.

پیترسون، ساموئل (1367). «تعزیه و هنرهای مربوط به آن»، در: تعزیه، نیایش و نمایش در ایران، گردآورنده پیتر جی. چلکووسکی، ترجمة داوود حاتمی، تهران: علمی و فرهنگی.

تاورنیه، ژان باتیست (1363). سفرنامه، ترجمۀ ابوتراب نوری، تهران: سنایی.

تبریزی، محمدحسین‌بن خلف (1362). برهان قاطع، به‌کوشش محمد معین، تهران: بی‌نا.

تحویل‌دار اصفهانی، محمدحسین (1342). جغرافیای اصفهان، ج‍غ‍راف‍ی‍ای‌ طب‍ی‍ع‍ی‌ و ان‍س‍ان‍ی‌ و آم‍ار اص‍ن‍اف‌ ش‍ه‍ر، ب‍ه‌‌ک‍وش‍ش‌ م‍ن‍وچ‍ه‍ر س‍ت‍وده، تهران: دانشگاه تهران‏.

جاوید، هوشنگ (1386). آشنایی با موسیقی نواحی ایران، تهران: سورۀ مهر.

جمال‏زاده، سیدمحمدعلی (1382). فرهنگ لغات عامیانه، به‌کوشش محمدجعفر محجوب، تهران: سخن. 

جنیدی، فریدون (1361). زمینۀ شناخت موسیقی ایران، تهران: پارت.

جوادی یگانه، محمدرضا، محمدرضا جعفرآقایی، و رضا مختاری اصفهانی (1390). «مرام و مسلک لوتیان در دورۀ قاجار»، جامعه‌پژوهی فرهنگی، س 2، ش 2.

جوینی، عطاملک (1312). تاریخ جهان‌گشا، به‌تصحیح سیدجلال‌الدین طهرانی، تهران: بامداد.

چوبک، صادق (1341). انتری که لوتی‌اش مرده بود، تهران: سازمان کتاب‌های جیبی.

حکمت بوشهری، علی‌محمد (1364). «لوتی ‌ـ مشطی»، آینده، ش 1-3.

حنیف، محمد (1377). شناخت ایل بیرانوند، خرم‌آباد: پیغام.

خاقانی، بدیل‌بن علی (1368). دیوان، به‌تصحیح ضیاءالدین سجادی، تهران: زوار.

خلعت‌بری لیماکی، مصطفی (1389). «سیری در ترانه‌‌های محلی تُنکابن و رامسر»، فصل‌نامۀ فرهنگ، ش 12.

دالمانی، هانری رنه (1378). از خراسان تا بختیاری، ترجمۀ غلام‌رضا سمیعی، تهران: طاووس.

دروویل، گاسپار (1367). سفر در ایران، ترجمۀ منوچهر اعتماد مقدم، تهران: شباویز.

درویشی، محمدرضا (1380). از میان سرودها و سکوت‌ها، تهران: ماهور.

دلاوله، پیتر (1380). سفرنامه، ترجمۀ محمود به‌فروزی، تهران: قطره.

دهخدا، علی‌اکبر (1325-1359). لغت‌‌نامه، زیرنظر محمد معین، تهران: سازمان لغت‌نامه.

دیولافوا، ژان (1332). سفرنامه، ترجمۀ بهرام فره‌‌وشی، تهران: خیام.

ذاکرجعفری، نرگس (1392). «پیشینۀ تنبک در تاریخ موسیقایی ایران (دورۀ ایلخانی تا پایان صفوی)»، مهرگانی، ش 6.

ذوالفقاری، حسن (1389). فرهنگ بزرگ ضرب‌المثل‌‌های فارسی، تهران: معین.

رودگر، قنبرعلی (1375). «بندباری»، در: دانش‌نامۀ جهان اسلام، تهران: بنیاد دانش‌نامه.

زریاب خویى، عباس (1360). آینۀ جام، تهران: علمی.

سالور، قهرمان‌میرزا (1374). روزنامة خاطرات عین‌السلطنه، به‌کوشش ایرج افشار، تهران: اساطیر.

سعدی، ایرج (1378). تاریخ نمایش در ملایر، ملایر: علم‌گستر.

شاد، محمد پادشاه بن غلام محی‌الدین (1363). فرهنگ جامع فارسی آنندراج، به‌کوشش محمد دبیرسیاقی، تهران: بی‌نا.

شاردن، ژان (1349). سیاحت‌نامۀ شاردن، ترجمۀ محمد عباسی، تهران: امیرکبیر.

شاملو، احمد (1357). کتاب کوچه، تهران: مازیار.

شرلی، آنتونی و رابرت شرلی (1357). سفرنامۀ برادران شرلی، ترجمة آوانس، تهران: منوچهری.

شفیعی‌‌کدکنی، محمدرضا (1383). مقدمه، تصحیح و تعلیقات برای منطق‌‌الطیّرعطار، تهران: سخن.

شهرى، جعفر (1369). تهران در قرن سیزدهم، تهران: مؤسسۀ خدمات فرهنگى رسا.

شهریاری، خسرو (1365). فرهنگ واژه‌‌ها و اصطلاحات نمایش، تهران: امیرکبیر.

شیخ‌‌الحکمایی، زهرا (1390). «صنف قصه‌خوانان در دورۀ صفوی»، کتاب ماه هنر، ش 161.

صادقی، قطب‌‌الدین (1374). «بقال‌بازی: تقلیدی از دوران فئودالی ایران»، فصل‌نامة هنر، ش 29.

طرسوسی، ابوطاهر (1380). ابومسلم‌نامه، به‌کوشش حسین اسماعیلی، تهران: معین.

ظهوری ترشیزی، نورالدین محمد (1389). دیوان، به‌کوشش اکبر به‌داروند، تهران: مولی.

عاشورپور، صادق (1385-1391). نمایش‌‌های ایرانی، 7 ج، تهران: حوزۀ هنری سازمان تبلیغات اسلامی.

عرفی شیرازی، جمال‌الدین محمد (1360). دیوان عرفی شیرازی، به‌کوشش غلام‌حسین جواهری، تهران: کتاب‌خانة سنایی.

عمادی، عبدالرحمن (1372). «پیشواز از نوروز در گیلان: رابرچره»، گیله‌وا، ش 8 و 9.

غریب‌‌پور، بهروز (1378). «هنر مقدس صورت‌خوانی»، فصل‌نامۀ هنر، دورۀ جدید، ش ۴۰.

فریزر، جیمز بیلی (1364). سفرنامۀ فریزر معروف به سفر زمستانی: از مرز ایران تا تهران و دیگر شهرهای ایران، ترجمه و حواشی منوچهر امیری، تهران: توس.

فلاندن، اوژن (1356). سفرنامه، ترجمۀ حسین نورصادقی، تهران: اشراقی.

فیتزجرالد، چارلز پاتریک (1367). تاریخ فرهنگ چین، ترجمة اسماعیل دولت‌شاهی، تهران: علمی و فرهنگی.

فیگوئرآ، دن گارسیا دسیلوا (1363). سفرنامه، ترجمۀ غلام‌رضا سمیعی، تهران: نشر نو.

قزل‌ایلاق، ثریا (1379). راه‌نمای‌بازی‌‌های ایران، تهران: دفتر پژوهش‌‌های فرهنگی.

کاتب، حسین‌بن علی (1345). تاریخ جدید یزد، به‌کوشش ایرج افشار، تهران: ابن‌سینا و فرهنگ ایران‌زمین.

کارری، جووانی فرانچسکو (1348). سفرنامۀ کارری، ترجمۀ عباس نخجوانی و عبدالعلی کارنگ، تهران: فرانکلین.

کنت دوسرسی (1362). از تبریز تا تهران، ترجمۀ احسان اشراقی، تهران: نشر دانشگاهی.

گرگانی، فخرالدین اسعد (1327). ویس و رامین، به‌اهتمام محمدجعفر محجوب، تهران: اندیشه.

گلچین‌معانی، احمد (1342). «دربارة فتوت‌‌نامة ناصری»، مجلۀ فرهنگ ایران زمین، ج 11.

گلچین‌معانی، احمد (1347). شهرآشوب در شعر فارسی، تهران: امیرکبیر.

ماسه، هانری (1387). معتقدات و آداب ایرانی، ترجمۀ مهدی روشن‌ضمیر، تهران: شفیعی.

مجمل‌التواریخ و القصص (1318). به‌تصحیح ملک‌الشعراء بهار، تهران: کلالۀ خاور.

محجوب، محمدجعفر (1382). ادبیات عامیانۀ ایران، به‌کوشش حسن ذوالفقاری، تهران: چشمه.

مدبری، محمود (1370). شرح احوال و اشعار شاعران بی‌دیوان در قرن‌های 3، ،4 و 5 هجری قمری، تهران: پانویس.

مستوفی، عبدالله (1380). شرح زندگانی من، تهران: زوّار.

مسعودی، علی‌بن حسین (1965-1979). مروج‌الذّهب و معادن‌الجوهر، به‌کوشش شارل پلّا، بیروت.

مصاحب، غلام‌حسین (1356). دایرةالمعارف فارسی، تهران: شرکت سهامی کتاب‌‌های جیبی.

معیرالممالک، دوست‌علی‌خان (1362). یادداشت‌‌هایی از زندگی خصوصی ناصرالدین‌شاه، تهران: نشر تاریخ ایران.

معین، محمد (1364). مجموعه‌مقالات، به‌کوشش مه‌دخت معین، تهران: معین.

معین، محمد (1371). فرهنگ فارسی، تهران: امیرکبیر.

ملاح، حسین‌علی (1354). تاریخ موسیقی نظامی ایران، تهران:

ملاییان، ناصر (1387). «پیام‌‌آور نوروز (تکم‌چی) در اردبیل»، نجوای فرهنگ، س 3، ش 10.

ملک‌شاه حسین سیستانی (1344). احیاءالملوک، به‌اهتمام منوچهر ستوده، تهران: بنگاه ترجمه و نشر کتاب.

ملک‌پور، جمشید (1363). ادبیات نمایشی در ایران، تهران: توس.

ملک‌‌پور، جمشید (1364). گزیده‌‌ای از تاریخ نمایش در جهان، تهران: کیهان.

مناظر احسن، محمد (1369). حکومت عباسیان، ترجمۀ مسعود رجب‌نیا، تهران: علمی و فرهنگی.

منجم، ملاجلاالدین (1366). تاریخ عباسی، به‌کوشش سیف‌‌الله وحیدنیا، تهران: وحید

منفرد، افسانه (1381). «بندق»، در: دانش‌نامۀ جهان اسلام، تهران: بنیاد دانش‌نامه.

مهین‌فر، سیّاره (1375)، «بقال‌بازی»، در: دانش‌نامۀ جهان اسلام، تهران: بنیاد دانش‌نامه.

موریه، جیمز (1340). حاجی‌بابا اصفهانی، اصفهان: شهریار.

موسوی، هاشم و دیگران (1386). نمایش‌‌ها و ‌بازی‌‌های سنّتی گیلان، رشت: ایلیا.

مولوی، جلال‌الدین محمد (1369). مثنوی معنوی، به‌تصحیح رینولد نیکلسون، تهران: مولی.

مونس‌الدوله (1380). خاطرات، به‌کوشش سیروس سعدونیان، تهران: زرین.

میرنیا، سیدعلی (1381). نگاهی به فرهنگ عامۀ مردم خراسان، مشهد.

ناشناس (1350). خواندنی‌‌ها، س 32، ش ۱۰ (سه‌شنبه ۲۷ مهر ۱۳۵۰)، ص. 50

نباتی‌مقدم، محمدباقر (1386). «گفتاری دربارۀ سنّت تکم‌گردانی در آذربایجان»، روزنامۀ سرمایه، چهاردهم فروردین.

نجمی، ناصر (1362). ایران قدیم و تهران قدیم، تهران: جان‌زاده.

نصری اشرفی، جهان‌گیر (1385). خنیاگران نوروزی، ساری: سازمان میراث فرهنگی وگردش‌گری استان مازندران.

نصری اشرفی، جهان‌گیر (1381). فرهنگ واژگان تبری، ج 1، تهران: احیاء کتاب.

نظام قارى، محمود بن امیر احمد (1359). دیوان البسه، به‌اهتمام محمد مشیرى، تهران: شرکت مؤلفان و مترجمان ایران.

نظامی گنجوی (1363). سبعة حکیم نظامی گنجوی، به‌کوشش وحید دستگردی، تهران: علمی.

نظرزاده، رسول (1391). فرهنگ واژه‌‌های نمایش‌‌های ایران، تهران: افراز.

نورجانف، نظام (1378).  «تئاتر سنّتی (عنعنه) تاجیکان ‌و بازمانده‌‌های عناصر فرهنگ باستانی»، فصل‌نامۀ هنر، ش 42.

نیکیتین، ب. (1329). ایرانی که من شناخته‌‌ام، ترجمۀ فره‌وشی، تهران: معرفت.

واصفی، زین‌الدین محمود (1349). بدایع‌الوقایع، به‌تصحیح الکساندر بلدروف، تهران: بنیاد فرهنگ ایران.

واعظ کاشفی سبزواری، حسین (1350). فتوت‌نامۀ سلطانی، به‌تصحیح محمدجعفر محجوب، چ 1، تهران: بنیاد فرهنگ ایران.

وکیلیان، سیداحمد (1379). «پیک‌های نوروزی»، کتاب ماه هنر، ش 29 و30.

ویلز، چارلز جیمز (1368). ایران در یک قرن پیش، ترجمۀ غلام‌حسین قراگوزلو، تهران: اقبال.

ویلسن، جیمز (1363). تاریخ اجتماعی ایران، ترجمۀ سیدعبدالله، تهران: زرین.

هدایت، صادق (1338). ولنگاری و علویه‌خانم، تهران: امیرکبیر.

همایونی، صادق (1353). تعزیه و تعزیه‌ خوانی، شیراز: جنبش و هنر