مریم شریف نسب؛ رعنا جهاندیده
چکیده
قصههای عامیانه همواره از جهتهای مختلفی مورد بررسی قرار گرفتهاند. یکی از دیدگاههایی که میتوان قصههای عامیانه را بررسی کرد، توجه به شباهتها و تفاوتهای فرهنگی بین قصههای عامیانه دو کشور است. به این دلیل که قصههای عامیانه تصویری بدون تزئین از زندگی مردم را نشان میدهد، این بررسیها میتواند شناختی عمیق از فرهنگ اقوام ...
بیشتر
قصههای عامیانه همواره از جهتهای مختلفی مورد بررسی قرار گرفتهاند. یکی از دیدگاههایی که میتوان قصههای عامیانه را بررسی کرد، توجه به شباهتها و تفاوتهای فرهنگی بین قصههای عامیانه دو کشور است. به این دلیل که قصههای عامیانه تصویری بدون تزئین از زندگی مردم را نشان میدهد، این بررسیها میتواند شناختی عمیق از فرهنگ اقوام مختلف را به نمایش بگذارد. ساختار و محتوای هر قصه مؤلفههای فرهنگی آن را در بردارد. در این پژوهش ساختار و محتوای قصههای عامیانه ایران و هند با استفاده از روش تحلیل محتوای کیفی عرفی بررسی شدهاند. این بررسی در بیست داستان (ده داستان از هر کشور) در عناصری چون پیرنگ، کاراکترهای فعال، ساختار، موضوع و درونمایه، صورت گرفته و در پایان نشان داده شده است که در کنار شباهتهای زیاد تفاوتهای بنیادین در ساختار، کاراکترها و محتوای قصههای دو کشور وجود دارد که بیانکنندهی خاستگاههای متفاوت فرهنگی دو قوم است.
فرزانه گشتاسب
چکیده
دوران حکومت اکبرشاه، سومین فرمانروای تیموری هند، بهدلیل دیدگاههای خاص سیاسی و دینی وی، یکی از مهمترین و برجستهترین دولتها در تاریخ هند شناخته شده است. اعتقاد به صلح کل و برقراری فضای آشتی و مدارای دینی بین پیروان ادیان و مذاهب، عقاید عرفانی، پرستش افلاک و ستارگان، ایراندوستی و توجه به زبان فارسی، تمایل به برگزاری جشنهای ...
بیشتر
دوران حکومت اکبرشاه، سومین فرمانروای تیموری هند، بهدلیل دیدگاههای خاص سیاسی و دینی وی، یکی از مهمترین و برجستهترین دولتها در تاریخ هند شناخته شده است. اعتقاد به صلح کل و برقراری فضای آشتی و مدارای دینی بین پیروان ادیان و مذاهب، عقاید عرفانی، پرستش افلاک و ستارگان، ایراندوستی و توجه به زبان فارسی، تمایل به برگزاری جشنهای ایران باستان، هزارهگرایی، و باور به تناسخ مهمترین اعتقادات اکبرشاهاند. در این مقاله تلاش میشود، پساز مروری کوتاه بر عقاید اکبرشاه که نشان از تلاش او برای جمعکردن عقاید و باورهای ادیان و مذاهب گوناگون دارد، دربارۀ نسبت یکی از عقاید او یعنی صلح کل با عقیدۀ وحدت ادیان آذرکیوان پژوهش و بررسی دقیقتری صورت گیرد و احتمال برخورد و ارتباط این دو عقیده بررسی شود.
سید علی قاسم زاده؛ تاج الدین آروین پور
چکیده
جنبش جنگنامهسرایی در ادبیات معاصر افغانستان همزمان با قیامهای مردمی در برابر انگلیسیها آغاز شد که به جنگ اوّل افغانستان و انگلیس(1217- 1220هـ.ش/ 1839- 1842م) معروف است. با تجاوز استعمار انگلیس به افغانستان روح حماسی و رزمی در مردم این سرزمین برانگیخته شد و منجر به جهاد مسلحانه و خلق منظومههای حماسی متعدد شد. این منظومهها ...
بیشتر
جنبش جنگنامهسرایی در ادبیات معاصر افغانستان همزمان با قیامهای مردمی در برابر انگلیسیها آغاز شد که به جنگ اوّل افغانستان و انگلیس(1217- 1220هـ.ش/ 1839- 1842م) معروف است. با تجاوز استعمار انگلیس به افغانستان روح حماسی و رزمی در مردم این سرزمین برانگیخته شد و منجر به جهاد مسلحانه و خلق منظومههای حماسی متعدد شد. این منظومهها در وزن و سبک بهتبعیت از شاهنامۀ فردوسی به نظم درآمدهاند. موضوع اصلی این جنگنامهها، وصف دلاوریها و کیفیت مبارزة مردم افغانستان در برابر بیگانگان، مخصوصاً انگلیسیها و منازعات خانوادگی امرا و حکام محلی است. این جستار به شیوۀ توصیفی– تحلیلی در پی آن است که نقش جنگنامهسرایی را در انعکاس واقعیتهای تاریخ سیاسی معاصر افغانستان بررسی کند. از نتایج تحقیق برمیآید که اساسا تعدد این جنگنامهها گواه احساس ضرورت تاریخی در شاعران برای حفظ هویت ملی و تلاش آنان برای ثبت و ماندگاری دلاوریها و دستاوردهای اتحاد ملی در پیکرة ژانر حماسه است. مقبولیت و معیارمندی شاهنامة فردوسی در افغانستان عامل اساسی گرایش مقلدانة این شاعران برای سرایش جنگنامههای حماسی است؛ اگرچه هیچیک را نمیتوان در سبک و زبان و حتی موضوع همپایة نقش و کارکرد شاهنامه در ادبیات حماسی دانست، لیک برخی از این جنگنامهها آثار عاطفی عمیق در میان مردم افغانستان و برانگیختگی حس وطندوستی و تمایل به وحدت و استقلال ملی در تاریخ معاصر افغانستان داشته و دارند.
مریم سادات فیاضی
چکیده
باور به نقش انکارناپذیر موسیقی در کاهش استرس از یک سو و پذیرفتن آن به عنوان ابزاری کمهزینه و کارآمد در آموزش، بستر مناسبی فراهم آورده برای خلق آثار هنری موسیقیای در دورهی همهگیری کروناویروس کووید-19. فصل مشترک این آثار وجوه هنری و زیباییشناختی آنها و وجه ممیزشان- صرف نظر از سبک و سازبندی- محتوا و پیامی است که خالقانشان ...
بیشتر
باور به نقش انکارناپذیر موسیقی در کاهش استرس از یک سو و پذیرفتن آن به عنوان ابزاری کمهزینه و کارآمد در آموزش، بستر مناسبی فراهم آورده برای خلق آثار هنری موسیقیای در دورهی همهگیری کروناویروس کووید-19. فصل مشترک این آثار وجوه هنری و زیباییشناختی آنها و وجه ممیزشان- صرف نظر از سبک و سازبندی- محتوا و پیامی است که خالقانشان برآنند تا به شنوندگان خود منتقل کنند و شامل گسترهی کرانگشادهای است از موضوعات اجتماعی و سوگیریهای سیاسی تا مسائل آموزشی و اخلاقی. پژوهش پیشرو، تحلیل تطبیقی متن دو ترانهی ایرانی و افغانی است تا از گذر آن بتوان مولفههای زبانشناختی آثار هنری را در دو پارادایم فکری بازشناخت. بنیان نظری پژوهش بر آرای زبانشناسان شناختی و به طور خاص استعارهی مفهومی استوار است. پیکرهی دادههای پژوهشِ کیفی پیشرو، متن دو ترانه از رضا صادقی خوانندهی ایرانی و فرهاد دریا خوانندهی افغان است که با روش توصیفی تحلیلی مورد بررسی قرار گرفتهاند. یافتههای پژوهش ناظرند بر این که علیرغم گزینش استعارهی مفهومی واحدی برای بیان یک موضوع مشخص، برجستهکردن عناصر متفاوتی از حوزهی مبداء، به شکلگیری رویکردهای متباینی میانجامد که در کنار یکدیگر آنتینومی کاملی را برمیسازند.
مهتاب مبینی؛ مهری فیضی
چکیده
در این پژوهش پوشاک بانوان دو دورة صفویه در ایران و دوران همعصرش در عثمانی بررسی تطبیقی میشود. بهدلیل طولانیبودن دورۀ این حکومتها و بررسی دقیقتر این موضوع، دورۀ حکومت شاه اسماعیل اول تا شاه عباس دوم که مقارن با سلطنت بایزید دوم تا سلطان محمد چهارم در حکومت عثمانی است بررسی میشود. این موضوع از آنجا اهمیت یافت که در چند عکس ...
بیشتر
در این پژوهش پوشاک بانوان دو دورة صفویه در ایران و دوران همعصرش در عثمانی بررسی تطبیقی میشود. بهدلیل طولانیبودن دورۀ این حکومتها و بررسی دقیقتر این موضوع، دورۀ حکومت شاه اسماعیل اول تا شاه عباس دوم که مقارن با سلطنت بایزید دوم تا سلطان محمد چهارم در حکومت عثمانی است بررسی میشود. این موضوع از آنجا اهمیت یافت که در چند عکس و نگارگری عصر صفویه و عثمانی تشابهاتی در مدل و اجزای پوشاک بانوان بهچشم میخورد و این سؤال مطرح شد که منشأ تشابهات پوشاک بانوان صفوی و عثمانی کدام سرزمین بوده است؟ در این پژوهش بهروش توصیفی ـ تطبیقی و شیوة گردآوری کتابخانهای وجوه اشتراک و افتراق پوشاک بانوان صفوی و عثمانی بررسی میشود. نتایج نشان میدهد که اجزای پوشاک بانوان عثمانی (نه تمامی آن، بلکه قسمت اعظم آن) ازجمله پیراهن زیر، پیراهن رو، و پاپوش و شلوار بسیار شبیه پوشاک بانوان ایرانی در عصر صفوی است.
حسام کشاورز؛ علی اصغر فهیمی فر؛ حسنعلی پورمند
چکیده
با ورود دستبافتهای شرقی به اروپا از دوران باستان این بافتهها اغلب با نامهایی که از شرق همراه آنها به غرب میرفت، شناخته میشدند. از آنجا که در سدههای اسلامی، مورها، که مسلمانان مسیحی شدۀ اروپا بودند، نقش زیادی در رواج این واژهها داشتند، بیشترین ظهور دستبافتهای شرقی در اروپا و به ویژه شبه جزیرۀ ایبری(پرتغال و ...
بیشتر
با ورود دستبافتهای شرقی به اروپا از دوران باستان این بافتهها اغلب با نامهایی که از شرق همراه آنها به غرب میرفت، شناخته میشدند. از آنجا که در سدههای اسلامی، مورها، که مسلمانان مسیحی شدۀ اروپا بودند، نقش زیادی در رواج این واژهها داشتند، بیشترین ظهور دستبافتهای شرقی در اروپا و به ویژه شبه جزیرۀ ایبری(پرتغال و اسپانیا) به صورت واژگان عربی است. از جانب دیگر به سبب ناشناخته بودن ساختار بافتههای شرقی برای اروپاییان، در فرهنگ لغات پرتغالی و اسپانیایی همۀ این واژهها معادل یکدیگر قرار گرفتهاند. این پژوهش با روش تاریخی به کند و کاو در اسناد و کتب کهن پرتغالی و اسپانیایی پرداخته و چگونگی و کیفیت حضور دستبافتهای شرقی در این سرزمینها را از سدههای میانه به بعد مورد مطالعه قرار داده است. با توجه به دستآوردهای این پژوهش، در پرتغال و اسپانیا حداقل از سدۀ چهاردهم میلادی قالی شرقی کم و بیش نمونۀ نوعی و مظهر اسباب و لوازم خانه شناخته میشده است که واژۀ آلکاتیفا معرف آن بوده است. بیشتر این قالیها از هند به وسیلۀ تجارت به شبه جزیرۀ ایبری رسیدهاند و در مقابل قالیهای ایرانی به سبب گرانی نقش کمی در دکوراسیون داخلی آنها بر عهده داشته است.
توران محمدی؛ مسعود باوان پوری
چکیده
ادبیات تطبیقی یکی از کاربردیترین گرایشهای ادبیات نوین است که به بررسی و مطالعة شباهتها و تفاوتهای آثار ادبی فرهنگهای مختلف میپردازد. اندیشههای خیامی از جمله موضوعهای محوری و خاصی میباشد که بر ذهن و نوع تفکّر بسیاری از نویسندگان و ادیبان تأثیر گذاشته است. از جمله کسانی که این اندیشهها در آثارش انعکاس یافته است، ویلیام ...
بیشتر
ادبیات تطبیقی یکی از کاربردیترین گرایشهای ادبیات نوین است که به بررسی و مطالعة شباهتها و تفاوتهای آثار ادبی فرهنگهای مختلف میپردازد. اندیشههای خیامی از جمله موضوعهای محوری و خاصی میباشد که بر ذهن و نوع تفکّر بسیاری از نویسندگان و ادیبان تأثیر گذاشته است. از جمله کسانی که این اندیشهها در آثارش انعکاس یافته است، ویلیام شکسپیر است. نگارندگان در جستار حاضر برآنند که با استفاده از روش توصیفی – تحلیلی و با تکیه بر مکتب آمریکایی ادبیات تطبیقی، به بررسی شباهتهای فکری خیام و شکسپیر پرداخته و با کنکاش در آثار نمایشی شکسپیر این همسانیهای فکری را نمایان سازند. نتایج پژوهش بیانگر آن است که حیرت و سرگشتگی و بدبینی شکسپیر مانند خیام، زادة تشنج و ناامنیِ اوضاع اجتماعیای است که از نظر مذهبی دچار تحول شده است. هر دو انسانها را در عرصۀ عالم اشباح و تصاویر و سرگردانی میبینند که بدون هیچ هدفی میآیند و بدون مقصدی میروند. یکی دیگر از تفکّرات مشترک آن دو، بیاعتباری دنیا و و عدم اعتماد به آن است. خیام بارها مطرح کرده است که این دنیا چه اعتباری دارد سرانجام باید رفت. شکسپیر نیز اندیشهای همسان با خیام دارد؛ بیاعتباری جهان را میتوان به وضوح در نمایشنامههای او به ویژه هملت و مکبث سراغ گرفت. حدیث مرگ و عجز بشریت در برابر آن دیدگاه خیام به زندگی، دیدگاهی بد سرانجام است؛ او بشر را در مقام مرگِ محتوم، عاجز میداند. نبرد با سرنوشتی که در آثار شکسپیر، مخصوصاً در هملت، دیده میشود همسان با اندیشة خیام است.
کتایون مزداپور
چکیده
هرچند تاریخ کتابت و کاربرد خط و نگارش در درون مرزهای جغرافیای در ایران کنونی به حدود پنجهزار سال پیشاز این میرسد، فرهنگ ما بیشتر جنبه و وجهِ شفاهی دارد و بر آدابورسوم آئینهای زنده و گوناگون تکیه میزند و یادگارهای نامکتوب میراث کهن را انتقال میدهد. واقعیت آن است که قدمت کتیبههای سنگی فارسی باستان به قریب 2500 سال پیش ...
بیشتر
هرچند تاریخ کتابت و کاربرد خط و نگارش در درون مرزهای جغرافیای در ایران کنونی به حدود پنجهزار سال پیشاز این میرسد، فرهنگ ما بیشتر جنبه و وجهِ شفاهی دارد و بر آدابورسوم آئینهای زنده و گوناگون تکیه میزند و یادگارهای نامکتوب میراث کهن را انتقال میدهد. واقعیت آن است که قدمت کتیبههای سنگی فارسی باستان به قریب 2500 سال پیش بازمیگردد و نوشتههای ایلامی چند هزاره از آن کهنسالتر است. باوجود چنین قدمتی در سنّت کتابت، برای شناخت سابقۀ آئینی چون نوروز که در فرهنگ ایرانی آکنده از جزئیات و آدابی رنگارنگ و متعدد است ناگریزیم از نوشتههای سومری و اکدی در سرزمین غربی ایران مدد جوییم. آیا اینک کوشندگی تازه و فرخّی در کار است تا این خلأ را پُر کند و جای خالی چنین فراموشی و «بییادی» را با اسناد و مدارکی که در دست است آکنده از یاد و دانایی کند؟!
بهزاد وثیق
چکیده
ادیان بهعنوان سرچشمههای نظری پیش از دوران مدرن، بیانهایی کالبدی را در باغ سازی نشان دادهاند. یکی از مهمترین معماریهای منظر در خاور دور، بالأخص در چین، با نام باغ سازی چینی شناخته میشود. چنین به نظر میرسد که طراحی منظر در آن دیار تا حدودی تحت تأثیر موضوع طبیعت و طبیعتگرائی اندیشههای بودایی، تائویی و کنفوسیوسی واقعشده ...
بیشتر
ادیان بهعنوان سرچشمههای نظری پیش از دوران مدرن، بیانهایی کالبدی را در باغ سازی نشان دادهاند. یکی از مهمترین معماریهای منظر در خاور دور، بالأخص در چین، با نام باغ سازی چینی شناخته میشود. چنین به نظر میرسد که طراحی منظر در آن دیار تا حدودی تحت تأثیر موضوع طبیعت و طبیعتگرائی اندیشههای بودایی، تائویی و کنفوسیوسی واقعشده است. در این مقاله بر اساس روش پژوهش در نمونه موردی و تحلیلی-توصیفی با تکیهبر مطالعات اسنادی مربوط به تعاریف پایه تفکرات تائویی، کنفوسیوسی و بودایی به شناختی اجمالی از ایدههای فلسفی آن دستیافته و در ادامه با تحلیل عناصر و نیز کلیات باغ چینی به چگونگی تأثیرگذاری اندیشههای مذکور بر شکلگیری باغ و منظر آن اشاره میشود. از مطالعات انجامشده چنین برمیآید که منظرسازی چینی تجسم عینی نمادهای اندیشههای تائویی، کنفوسیوسی و بودایی بوده که خود را در قالب عناصر، نظمها و روابط و مکانیابی میان اجزاء بازمینمایاند.
الهام ملک زاده
چکیده
جغرافیای قفقازیه[i] نسخة خطی منحصربهفردی است که ماردروس داودخانوف (Martiros Daudkhanov)، معلم دارالفنون و مترجم دارالطباعة دولتی، آن را بهفرمان ناصرالدینشاه از روسی به فارسی ترجمه کرد. کتاب جغرافیای قفقازیه سالنامۀ (آلماناک Almanack) مفصل قفقاز است که در سه فصل و یک مقدمه تدوین شده و دارای مطالب متنوعی دربارة جغرافیای طبیعی و انسانی ...
بیشتر
جغرافیای قفقازیه[i] نسخة خطی منحصربهفردی است که ماردروس داودخانوف (Martiros Daudkhanov)، معلم دارالفنون و مترجم دارالطباعة دولتی، آن را بهفرمان ناصرالدینشاه از روسی به فارسی ترجمه کرد. کتاب جغرافیای قفقازیه سالنامۀ (آلماناک Almanack) مفصل قفقاز است که در سه فصل و یک مقدمه تدوین شده و دارای مطالب متنوعی دربارة جغرافیای طبیعی و انسانی شهرهای قفقاز، جمعیت، اوضاع مذهبی، و سازمان تعلیموتربیت، و وضع راه است. ازاینرو، منبع مهم و درخور توجهی برای آشنایی با تاریخ و جغرافیای قفقاز بهشمار میرود. [i]. جغرافیای قفقازیه عنوان نسخهای خطی است که بهعنوان طرح موظف نگارندة مقاله در سال 1392- 1393 طی دوران مأموریت در مرکز اسناد فرهنگی آسیا تصحیح شد و بهانجام رسید. در حال حاضر هم مراحل فنی انتشار را پشت سر میگذارد.
الهه سادات میربابائیان رودسری؛ حسین شجاعی قادی کلائی
چکیده
آثار برجای مانده از فاطمیان و آل بویه نشان می دهد که فاطمیان نسبت به استفاده از مضامین شیعی در آثار هنری خود سستی نموده اند، در حالی که آل بویه در آثار خود به وفور از آن استفاده کرده و از مضامین متنوع ترین نیز در آثار خود بهره برده اند. پژوهش حاضر به روش تاریخی و توصیفی- تحلیلی و با هدف شناخت دلایل تفاوت در نوع بازتاب ...
بیشتر
آثار برجای مانده از فاطمیان و آل بویه نشان می دهد که فاطمیان نسبت به استفاده از مضامین شیعی در آثار هنری خود سستی نموده اند، در حالی که آل بویه در آثار خود به وفور از آن استفاده کرده و از مضامین متنوع ترین نیز در آثار خود بهره برده اند. پژوهش حاضر به روش تاریخی و توصیفی- تحلیلی و با هدف شناخت دلایل تفاوت در نوع بازتاب مضامین شیعی در هنر فاطمیان مصر و آل بویه انجام شده است و به این پرسش پاسخ می دهد که وجود تفاوت در نوع بکارگیری مضامین شیعی در آثار هنری فاطمیان و آل بویه ناشی از چیست؟ نتایج نشان می دهد که نگرش متفاوت فاطمیان و آل بویه نسبت به هنر، بروز تفاوت در نوع استفاده آنان از مضامین شیعی را منجر شده است؛ فاطمیان به آثار هنری به دید کالایی برای تجارت و کسب درآمد نگاه می کردند، در حالی که آل بویه نسبت به هنر نگرشی تبلیغی داشتند و آثار هنری را به مثابه ابزاری در جهت تبلیغ عقاید و نیزکسب مشروعیت مذهبی می انگاشتند.
حسین میرزائی
چکیده
ایران در چهار دهة گذشته میزبان بزرگترین جمعیت آوارگان خارجی، عمدتاً افغانستانی و عراقی، بوده و امروز پساز پاکستان دومین کشور پذیرندة مهاجران افغانستانی است. این حضور درازمدت ضرورت مطالعة جنبههای مختلف زندگی آنان را بهوجود آورده است. واکاوی راهبردهای اقتصادی روزمرة مهاجران افغانستانی میتواند در سامانبخشی به وضعیت ...
بیشتر
ایران در چهار دهة گذشته میزبان بزرگترین جمعیت آوارگان خارجی، عمدتاً افغانستانی و عراقی، بوده و امروز پساز پاکستان دومین کشور پذیرندة مهاجران افغانستانی است. این حضور درازمدت ضرورت مطالعة جنبههای مختلف زندگی آنان را بهوجود آورده است. واکاوی راهبردهای اقتصادی روزمرة مهاجران افغانستانی میتواند در سامانبخشی به وضعیت آنها، بهخصوص درزمینة اقتصادی، به سیاستگذاران کشور کمک کند؛ مثلاً نیاز مبرم ایران به توسعة پایدار روستایی میتواند زمینة مناسبی برای حضور مهاجران در بخشهای کشاورزی و دامپروری کشور باشد. برای نیل به این امر باید سیاستگذاریها درزمینة توسعه روستاها و شهرهای کوچک، ایجاد اشتغال در مقیاس گسترده، فقرزدایی روستایی، برنامهریزی و خانهسازی روستایی انسانگرایانهتر، و توسعة آبیاری و کشاورزی انجام گیرند. همچنین، صنعتیسازی روستایی، فرایند ارتقای ارزش اقتصادی، تغییر پیوندها، و نسبتهای نابرابر روستایی/ شهری از مواردیاند که میتوانند در این مسیر راهگشا باشند. دادههای این پژوهش ازخلال مصاحبههای ژرفانگر انسانشناختی و مشاهدههای مشارکتی در میدان پژوهش «شهرک قائم قم» بهدست آمده است.
ناهید جعفری دهکردی؛ نیلوفر مایلی برجلویی؛ شهریار شادی گو؛ سیده مریم جزایری
چکیده
نسخه خطی ارداویرافنامه منظوم هندی کتابخانه منچستر انگلیس حاوی 56 نگاره است که در کنار متن تصویری درون جدولهایی محصور شدهاند. با توجه به اینکه نسخه مورد نظر در سال 1205 ه.ق در شبه قاره هند یعنی درست همزمان با دوران فرمانروایی انگلیسیها به نگارش درآمده است؛ این مسئله مطرح میشود که آیا متن تصویری ارداویرافنامه در بافتار متفاوتی ...
بیشتر
نسخه خطی ارداویرافنامه منظوم هندی کتابخانه منچستر انگلیس حاوی 56 نگاره است که در کنار متن تصویری درون جدولهایی محصور شدهاند. با توجه به اینکه نسخه مورد نظر در سال 1205 ه.ق در شبه قاره هند یعنی درست همزمان با دوران فرمانروایی انگلیسیها به نگارش درآمده است؛ این مسئله مطرح میشود که آیا متن تصویری ارداویرافنامه در بافتار متفاوتی از متن کلامی شکل گرفته و این متن حاصل دو فرهنگ متفاوت است یا نه؟ بنابراین در پژوهش حاضر با رویکرد بینامتنیت به تحلیل نگارهها و اشعار ارداویرافنامه مصور کتابخانه منچستر انگلیس پرداخته شد. برای مطالعه نمونه آماری که شامل هفت نگاره با موضوع زنان گناهکار با هدف بررسی مؤلفههای مهم متن کلامی و متن تصویری و بازشناسی نگارههای این نسخه خطی بوده، انتخاب گردید. یافتههای حاصل از مطالعات اسنادی نشان میدهد که این نسخه مصور متن کلامی و متن تصویر به دو زمان متفاوت و مکان متفاوت تعلق داشته اند؛ از این رو بینامتنیت بینافرهنگی حاصل از دو فرهنگ هند و ایران میباشد و تاثیر نگارگری هند بر نگارهها مشهود و زمان و مکان و کنش در هر دو متن یکسان و بینامتنیت صریح و آشکار بوده و متن تصویری در سیطره متن کلامی است.
ناصر تکمیل همایون
چکیده
آسیای کهن به گونه بزرگترین قاره زمین، زیستگاه نخستین جماعتهای انسانی بوده که حیات باستانی خود را در فرهنگهای گوناگون نظم دادهاند. ساکنان سرزمینهای آسیایی در مهاجرت و ارتباط با یکدیگر که گاه به سختی صورت میگرفت، تأثیر و تأثرات بسیار در یکدیگر باقی گذاشته اند و هیچگاه بریده از هم نبوده اند. از اقوام ریشه دار ...
بیشتر
آسیای کهن به گونه بزرگترین قاره زمین، زیستگاه نخستین جماعتهای انسانی بوده که حیات باستانی خود را در فرهنگهای گوناگون نظم دادهاند. ساکنان سرزمینهای آسیایی در مهاجرت و ارتباط با یکدیگر که گاه به سختی صورت میگرفت، تأثیر و تأثرات بسیار در یکدیگر باقی گذاشته اند و هیچگاه بریده از هم نبوده اند. از اقوام ریشه دار آسیایی نامهایی در تاریخ آمده که مشهورترین آنها شاید «قوم آرین»ها باشد که به شعبه های گوناگون تقسیم شده اند و در مراحل تکاملی زمان و فرهنگ و فرهنگسازی، در برهه ای از تاریخ که تحول عظیم شهرنشینی و حکومت و عصر کتابت پدید آمده آن قوم را در پهنه تمدن قرار داده است. این امر از هزار سوم پیش از میلاد مشهود است.
باستان شناسی
سیدمهدی خاتمی؛ ُسمیه حق روستا
چکیده
دوره امویان به لحاظ دارا بودن بزرگترین قلمروی جغرافیایی، از مهمترین دورههای تاریخی صدر اسلام به شمار میرود. امویان سرزمینهای تحت حکومت رم شرقی را که تا قبل از ورود اسلام متأثر از هنرهای یونانی و رومی باستان بودند، فتح کردند. از اینرو شهرسازی امویان از حیث تأثیرگذاری اسلام و تأثیرپذیری از سبکهای معماری و شهرسازی رم شرقی، ...
بیشتر
دوره امویان به لحاظ دارا بودن بزرگترین قلمروی جغرافیایی، از مهمترین دورههای تاریخی صدر اسلام به شمار میرود. امویان سرزمینهای تحت حکومت رم شرقی را که تا قبل از ورود اسلام متأثر از هنرهای یونانی و رومی باستان بودند، فتح کردند. از اینرو شهرسازی امویان از حیث تأثیرگذاری اسلام و تأثیرپذیری از سبکهای معماری و شهرسازی رم شرقی، حائز اهمیت است. این مقاله در تلاش است تا به تحلیل ساختار شهری این دوره بپردازد و دو شهر رمله (شهر جدید ساختهشده توسط مسلمانان) و شهر دمشق (شهر تغییرشکل یافته توسط مسلمانان) را بهعنوان نمونه، موردبررسی قرار دهد. روش تحقیق مقاله، بررسی اسنادی و تحلیلهای توصیفی- تفسیری متون مختلف است که با بهرهگیری از راهبردهای کیفی مورد تحلیل قرار گرفته اند. نتایج این تحقیق نشان میدهد که مسلمانان در شام، نوعی شهرسازی تطبیقی را ایجاد کردند؛ به این معنا که غالباً تحولات اساسی در شهر ایجاد نمیکردند و تنها عناصر شهری را با نیازهای خود منطبق میکردند.
علی وندشعاری؛ زهرا محمودی
چکیده
قالی ایران دارای تنوع در طرح و نقش و نشان دهنده فرهنگهای بومی و قومی در خود میباشد. چهارمحالوبختیاری، فریدن جزو مناطق مهم قالی بافی ارامنه ایران میباشد.هدف مقاله شناسایی و معرفی طرح و نقش و طبقه بندی قالی این قوم کهن است. این پژوهش توصیفی بوده و تحلیل اطلاعات با رویکرد کیفی است. در مجموع تعداد 27 قالی در این منطقه شناسایی ...
بیشتر
قالی ایران دارای تنوع در طرح و نقش و نشان دهنده فرهنگهای بومی و قومی در خود میباشد. چهارمحالوبختیاری، فریدن جزو مناطق مهم قالی بافی ارامنه ایران میباشد.هدف مقاله شناسایی و معرفی طرح و نقش و طبقه بندی قالی این قوم کهن است. این پژوهش توصیفی بوده و تحلیل اطلاعات با رویکرد کیفی است. در مجموع تعداد 27 قالی در این منطقه شناسایی و بررسی شده است و جمع آوری اطلاعات کتابخانهای و نیز میدانی است. نمونه قالیها از بازار، مجموعه دارها، و تعدادی هم مربوط به خانههای شخصی واماکن مذهبی، و نیز از منابع کتابخانهای تهیه شدهاند. نتایج پژوهش نشان میدهد که قالیهای ارامنه دارای طرح و نقش اصیل و خاص بوده، و به شکل کلی طرحهای واگیرهای، خشتی و قابی در چهار محال بیشتر و استفاده از طرحهایی با گلهای طبیعی در فریدن بیشتر کاربرد دارد. نکته مشترک در قالیهای هر دو منطقه اولویت داشتن بکارگیری نقشمایههای گیاهی است.
زهره عطایی آشتیانی
چکیده
ازآنجاکه مطالعات انجامشده در مورد براهین شکلگیری نخستین دولتشهرها در حوزة میانرودان کمتر دارای نگرش علمی جامع است و هریک از محققان از زوایای تخصصی مختلف ازجمله تاریخی، باستانشناسی، جغرافیا و... به آن پرداختهاند، کمتر پژوهش مجموعهنگری در این حوزه انجام شده است.از نمونههای درخور بررسی، چه از لحاظ نقاط قوت و چه از ...
بیشتر
ازآنجاکه مطالعات انجامشده در مورد براهین شکلگیری نخستین دولتشهرها در حوزة میانرودان کمتر دارای نگرش علمی جامع است و هریک از محققان از زوایای تخصصی مختلف ازجمله تاریخی، باستانشناسی، جغرافیا و... به آن پرداختهاند، کمتر پژوهش مجموعهنگری در این حوزه انجام شده است.از نمونههای درخور بررسی، چه از لحاظ نقاط قوت و چه از نظر کاستیها میتوان از کتاب دکتر گیلرمو الغازه، مردمشناس کوبایی و استاد دانشگاه کالیفرنیا - سن دیگو، با عنوان میانرودان باستان در سپیدهدم تمدن: تحولی در چشمانداز شهری نام برد که توسط دانشگاه شیکاگو در سال 2008 به چاپ رسیده و حاوی نکات و تحلیلهای علمی درخور توجه است. این کتاب را نگارنده در ۱۳۹۶ ترجمه و در انتشارات پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی به چاپ رسانده است. در مقالة حاضر علاوه بر معرفی اجمالی اثر و نویسنده آن به بیان چند نکته مغفولمانده در آن که مترجم حین ترجمه به آن برخورده است، پرداخته میشود. همچنین چهارچوب روش پژوهش مؤلف در آن بررسی خواهد شد.
نیلوفر مایلی برجلویی؛ ناهید جعفری دهکردی؛ شهریار شادی گو؛ سیده مریم جزایری
چکیده
نسخه خطی ارداویرافنامه هندی کتابخانهی منچستر انگلیس حاوی 56 نگاره است که در کنار متن تصویری درون جدولهایی محصور شدهاند. با توجه به اینکه نسخه مورد نظر در سال 1205 هجری قمری در شبه قاره هند یعنی درست همزمان با دوران فرمانروایی انگلیسیها به نگارش درآمده است؛ این مساله مطرح میشود که آیا متن تصویری ارداویرافنامه در بافتار متفاوتی ...
بیشتر
نسخه خطی ارداویرافنامه هندی کتابخانهی منچستر انگلیس حاوی 56 نگاره است که در کنار متن تصویری درون جدولهایی محصور شدهاند. با توجه به اینکه نسخه مورد نظر در سال 1205 هجری قمری در شبه قاره هند یعنی درست همزمان با دوران فرمانروایی انگلیسیها به نگارش درآمده است؛ این مساله مطرح میشود که آیا متن تصویری ارداویرافنامه در بافتار متفاوتی از متن کلامی شکل گرفته و این متن حاصل دو فرهنگ متفاوت است یا نه؟ لذا در این پژوهش با رویکرد بینامتنیّت به تحلیل نگارهها و اشعارارداویرافنامه مصور کتابخانه منچستر انگلیس پرداخته شد. برای مطالعهی نمونه آماری که شامل 7 نگاره با موضوع زنان گناهکار با هدف بررسی مؤلفههای مهم متن کلامی و متن تصویری و بازشناسی نگارههای این نسخه خطی انتخاب گردید. یافتهها حاصل از مطالعات کتابخانهای و اسنادی نشان میدهد که با توجه به اینکه در این نسخه مصور متن کلامی و متن تصویر در دو زمان متفاوت و مکان متفاوت تعلق داشتند از این رو بینامتنیّت بینافرهنگی حاصل از دو فرهنگ هند و ایران میباشد و تاثیر نگارگری هند بر نگارهها مشهود و زمان و مکان و کنش در هر دو متن یکسان و بینامتنیّت صریح و آشکار بود و متن تصویری در سیطرهی متن کلامی است.
مریم ابراهیمی؛ منصور مهرنگار؛ پژمان دادخواه
چکیده
آیینهای زرتشت و بودا اگرچه در تعالیم و باورها دارای نقاط مشترک میباشند، لیکن در فرهنگ دینی به ویژه جهانبینی بر محوریت انسانی با یکدیگر تفاوتهایی دارند. چنانکه در اندیشه زرتشتی انسان به یکتاپرستی دعوت شده و در جایگاه بعد از خداوند به عنوان نمایندهاش در زمین است. حال آنکه در آیین بودا انسان خود موضوع محوری دین میباشد و خودش ...
بیشتر
آیینهای زرتشت و بودا اگرچه در تعالیم و باورها دارای نقاط مشترک میباشند، لیکن در فرهنگ دینی به ویژه جهانبینی بر محوریت انسانی با یکدیگر تفاوتهایی دارند. چنانکه در اندیشه زرتشتی انسان به یکتاپرستی دعوت شده و در جایگاه بعد از خداوند به عنوان نمایندهاش در زمین است. حال آنکه در آیین بودا انسان خود موضوع محوری دین میباشد و خودش قادر است به مرتبه خدایی، یعنی به مرتبه کمال برسد. بر این اساس، پژوهش حاضر که به شیوه توصیفیتحلیلی و تطبیقی و با تکیه بر منابع کتابخانهای انجام شده است، به صورت موردی ساختار دو مکان عبادی-قدسی آتشکده و استوپا را در دو تمدن باستانی ایران و هند مورد بررسی قرار میدهد تا بدین سوال پاسخ دهد که چه مشخصههایی در کالبد و فضای معمارانه دو اندیشه زرتشتی و بودایی تبلور یافته تا بر وجه قدسی بودنشان تاکید گردد؟ نتایج بیانگر آن است که چون نگاه آیین زرتشت به انسان خوشبینانه و واقعگرایانه در جهت بقا، رشد و حرکت اوست، لذا آتشکده همواره بر فراز بلندی، درونگرا و فاقد هرگونه تزئینات بنا شده است. در حالیکه به دلیل موج زدن نگاه فنا و نیستی انسانی در آیین بودا، محل قرارگیری استوپا در سطح هموار است و به صورت برونگرا و با تزئیناتی وافر از سمبلهای جسمانی احداث شده است. با این وجود، هر دو بنا با تاثیرپذیری آیینی از یکدیگر در عناصر اصلی طرح و نقشه شباهتهایی را دارا هستند.
محمود وطنخواه خانقاه؛ سید ابوتراب احمدپناه؛ مهناز شایسته فر
چکیده
حروف در نگره عرفانی هنر اسلامی، جایگاه ویژه و وجوه معنایی متنوعی دارند. حرف واو از جمله حروفی است که از دل نظام نشانگان عرفانی و صوفیانه برآمده و از این حیث به صورت یک نقشمایه، در سطوح دلالت معنایی مختلفی در آثار هنری فرهنگهای مختلف نمود پیدا کرده است. نقشمایه حرف واو به خصوص در آثار هنری فرهنگ ترکی- اسلامی، از حدود سده دوازدهم هجری ...
بیشتر
حروف در نگره عرفانی هنر اسلامی، جایگاه ویژه و وجوه معنایی متنوعی دارند. حرف واو از جمله حروفی است که از دل نظام نشانگان عرفانی و صوفیانه برآمده و از این حیث به صورت یک نقشمایه، در سطوح دلالت معنایی مختلفی در آثار هنری فرهنگهای مختلف نمود پیدا کرده است. نقشمایه حرف واو به خصوص در آثار هنری فرهنگ ترکی- اسلامی، از حدود سده دوازدهم هجری قمری به بعد، تکثر و رواج بسیار زیادی دارد که ریشه در عاملیت گفتمان صوفیانه و عرفانی، در جغرافیای فرهنگی آناطولی دارد. در این پژوهش کیفی تاریخی - تحلیلی، با اتخاذ روش نشانهشناسی پیرس و نمونهگیری هدفمند، به دستهبندی سطوح دلالتهای معنایی نقشمایه حرف واو پرداخته شده و از نمونه آثار متنوعی از رشتههای مختلف برای نمایش تکثر و رواج این نقشمایه استفاده شده است. از این طریق علاوه بر تحلیل نشانهشناختی سطوح شمایلی، نمایهای و نمادین نقشمایه حرف واو، ریشهها و دلایل رواج آن در بافت فرهنگ ترکی- اسلامی، مورد پژوهش قرار میگیرد. نتایج این پژوهش نشان میدهد که نقشمایه خوشنویسی حرف واو در بافت فرهنگ ترکی- اسلامی، نقشمایهای چندنشانهای (پلیسمیک) و حاوی دلالتهای معنایی متنوعی در ارتباط با انگارههای عرفانی و صوفیانه خوشنویسی اسلامی است.
مریم کامیار؛ مریم زارع خلیلی؛ سید ابوتراب احمدپناه
چکیده
طراز از جمله منسوجات ارزشمند دوران صدر اسلام است. بر روی طرازها، نام حاکم، تاریخ و نام کارگاه تولیدی، اشعار و جملات قصاری نوشته شده که خود سندی مهم جهت شناخت وضعیت سیاسی- مذهبی است. از مهمترین طرازهای باقی مانده، طرازهای ابریشمی دوران آلبویة شهر ری است. شهر ری در مسیر جاده ابریشم قرار داشت و طرازهای ابریشمی به عنوان یکی از رسانههای ...
بیشتر
طراز از جمله منسوجات ارزشمند دوران صدر اسلام است. بر روی طرازها، نام حاکم، تاریخ و نام کارگاه تولیدی، اشعار و جملات قصاری نوشته شده که خود سندی مهم جهت شناخت وضعیت سیاسی- مذهبی است. از مهمترین طرازهای باقی مانده، طرازهای ابریشمی دوران آلبویة شهر ری است. شهر ری در مسیر جاده ابریشم قرار داشت و طرازهای ابریشمی به عنوان یکی از رسانههای قوی در انتقال فرهنگ در بین کالاهای تجاری نقش اساسی داشت. این مقاله بر آن است که نسبت تآثیرگذاری رسانة "طراز" را از طریق تناسبات "نقش" در مجموعة پارچههای ری و آسیای میانه، بررسی کند. طرازهای ری، در ترکیببندی متن و نقش پیشرفته بوده، به طوری که بهنظر میرسد سطربندی و تقسیمها از نظام هندسی خاصی پیروی کرده است. نظام هندسی بهکار برده شده در پارچهها، ترکیب متن و نقوش را تعیین میکند. سئوال این پژوهش: انتقال هندسه نقوش پارچه های ایران در مسیر جاده ابریشم و نحوة تنظیم سطور چگونه بوده و از چه اصول هندسی در سطربندی و ترکیب متن و نقش استفاده شده است؟ دادههای این پژوهش از طریق مطالعات کتابخانهایی جمع-آوری شده و با رویکرد توصیفی-تحلیلی و تاریخی مورد مطالعه قرار گرفته است. نتایج بهدست آمده نشان می-دهد، از الگوی دقیق ازجمله تناسب ریشة دوم (رادیکال 2) در ترکیببندی و تقسیمات هندسی و همچنین در ترکیببندی نقش و متن استفاده شده است. این الگو در مسیر جاده ابریشم به آسیای میانه انتقال یافته و در پارچههای آسیای میانه دیده میشود.
منصور مهرنگار؛ مریم ابراهیمی؛ پژمان دادخواه
چکیده
آیینهای زرتشت و بودا اگرچه در تعالیم و باورها دارای نقاط مشترک میباشند، لیکن در فرهنگ دینی به ویژه جهانبینی بر محوریت انسانی با یکدیگر تفاوتهایی دارند. چنانکه در اندیشه زرتشتی انسان به یکتاپرستی دعوت شده و در جایگاه بعد از خداوند به عنوان نمایندهاش در زمین است. حال آنکه در آیین بودا انسان خود موضوع محوری دین میباشد و خودش ...
بیشتر
آیینهای زرتشت و بودا اگرچه در تعالیم و باورها دارای نقاط مشترک میباشند، لیکن در فرهنگ دینی به ویژه جهانبینی بر محوریت انسانی با یکدیگر تفاوتهایی دارند. چنانکه در اندیشه زرتشتی انسان به یکتاپرستی دعوت شده و در جایگاه بعد از خداوند به عنوان نمایندهاش در زمین است. حال آنکه در آیین بودا انسان خود موضوع محوری دین میباشد و خودش قادر است به مرتبه خدایی، یعنی به مرتبه کمال برسد. بر این اساس، پژوهش حاضر که به شیوه توصیفیتحلیلی و تطبیقی و با تکیه بر منابع کتابخانهای انجام شده است، به صورت موردی ساختار دو مکان عبادی-قدسی آتشکده و استوپا را در دو تمدن باستانی ایران و هند مورد بررسی قرار میدهد تا بدین سوال پاسخ دهد که چه مشخصههایی در کالبد و فضای معمارانه دو اندیشه زرتشتی و بودایی تبلور یافته تا بر وجه قدسی بودنشان تاکید گردد؟ نتایج بیانگر آن است که چون نگاه آیین زرتشت به انسان خوشبینانه و واقعگرایانه در جهت بقا، رشد و حرکت اوست، لذا آتشکده همواره بر فراز بلندی، درونگرا و فاقد هرگونه تزئینات بنا شده است. در حالیکه به دلیل موج زدن نگاه فنا و نیستی انسانی در آیین بودا، محل قرارگیری استوپا در سطح هموار است و به صورت برونگرا و با تزئیناتی وافر از سمبلهای جسمانی احداث شده است. با این وجود، هر دو بنا با تاثیرپذیری آیینی از یکدیگر در عناصر اصلی طرح و نقشه شباهتهایی را دارا هستند.
حبیب شیخی؛ محمد سلطانی فر؛ افسانه مظفری
چکیده
هدف اصلی این پژوهش، شناسایی و رتبهبندی شناسایی مولفههای دیپلماسی فرهنگی در سینمای ایران است. پژوهش حاضر از لحاظ هدف تحقیق، کاربردی و از لحاظ موضوع و سوالات پژوهش از نوع تحقیقات توصیفی - پیمایشی میباشد. ابزار جمعآوری دادهها شامل پرسشنامه مبتنی بر مقایسات زوجی بود که بر اساس مقیاس ساعتی درجهبندی شد. جامعه آماری مورد مطالعه در این پژوهش ...
بیشتر
هدف اصلی این پژوهش، شناسایی و رتبهبندی شناسایی مولفههای دیپلماسی فرهنگی در سینمای ایران است. پژوهش حاضر از لحاظ هدف تحقیق، کاربردی و از لحاظ موضوع و سوالات پژوهش از نوع تحقیقات توصیفی - پیمایشی میباشد. ابزار جمعآوری دادهها شامل پرسشنامه مبتنی بر مقایسات زوجی بود که بر اساس مقیاس ساعتی درجهبندی شد. جامعه آماری مورد مطالعه در این پژوهش متشکل ازخبرگان و صاحبنظران حوزه سینما ودیپلماسی کشوربود. از روش نمونهگیری گلوله برفی برای انتخاب افراد نمونه استفاده شد. در مرحله اول 21 شاخص از دیدگاه خبرگان و با استفاده از تکنیک دلفی شناسایی شد. در ادامه با استفاده از تکنیک تحلیل سلسله مراتبی ابعاد اصلی دیپلماسی فرهنگی رتبهبندی شدند. نتایج نشان داد که که بر اساس دیدگاه خبرگان هویت دینی با وزن نرمال شده 0.360 در اولویت اول قرار دارد. بعد فرهنگی دیپلماسی فرهنگی با وزن نرمال شده 0.306 در اولویت دوم قرار دارد. بعد تکنیکی دیپلماسی فرهنگی با وزن نرمال شده 0.152 در اولویت سوم قرار دارد. بعد سیاسی دیپلماسی فرهنگی با وزن نرمال شده 0.111 در اولویت چهارم قرار دارد. هویت ملی با وزن نرمال شده 0.071 در اولویت پنجم قرار دارد. با توجه به نرخ ناسازگاری 0.05 در این رتبهبندی، بین مقایسه زوجی مدلها سازگاری کامل وجود دارد.
طهمورث نورمحمدی شالکه؛ علیرضا صادقی؛ مصطفی قادری
چکیده
این مقاله با هدف «شناسایی نمادهای معرف فرهنگ قوم تالش» انجام گرفته است. روش مورد استفاده در این مقاله رویکرد کیفی ،روش مصاحبه با باتکنیک تحلیل محتوای کیفی از نوع استقرایی با کدگذاری سه مرحله ای باز ، محوری و گزینشی است. میدان پژوهش در این مقاله همه افراد پژوهشگر درزمینه فرهنگ قوم تالش را شامل میشود که با روش نمونه گیری گلوله ...
بیشتر
این مقاله با هدف «شناسایی نمادهای معرف فرهنگ قوم تالش» انجام گرفته است. روش مورد استفاده در این مقاله رویکرد کیفی ،روش مصاحبه با باتکنیک تحلیل محتوای کیفی از نوع استقرایی با کدگذاری سه مرحله ای باز ، محوری و گزینشی است. میدان پژوهش در این مقاله همه افراد پژوهشگر درزمینه فرهنگ قوم تالش را شامل میشود که با روش نمونه گیری گلوله برفی 16 نفر از پژوهشگران جهت مصاحبه نیمه ساختار یافته فردی، بصورت حضوری و غیر حضوری با مدت زمان30 الی60 دقیقه انتخاب شدند. دادههای جمعآوری شده از مصاحبه ها بااستفاده ازکدگذاری سه مرحله ای( باز،محوری و گزینشی) مورد تحلیل قرارگرفت. یافتههای به دست آمده نمایان ساخت؛ معماری بومی، زبان تالشی، صنایع دستی، پوشاک محلی، ابزارمعیشت، فرهنگ غذایی، فرهنگ عامه، اقتصاد، سرزمین، جمعیت، اصالت فرهنگی، آدابورسوم، ارزش بانوان، تیپ اراضی، موسیقی، سیمای تاریخی، نمادهای میتوانند باشند که با استفاده ازآنها فرهنگ قوم تالش به فرزندان نسل جدید و افراد ازدیگراقوام، جهت ماندگار ماندن فرهنگ تالش و ارتباط مسالمتآمیز با دیگراقوام در آموزش های رسمی وغیررسمی قرارگیرند.
مرجان برات طرقی؛ مهدی محمدزاده
چکیده
هفتپیکر یا بهرامنامه چهارمین منظومه از خمسه نظامی و روایتی تاریخی از زندگی بهرام پنجم پادشاه ساسانی (ملقب به «بهرام گور») میباشد؛ در این مقاله سعی بر آن شده تا سیر حرکت قهرمان و میزان مطابقت رفتارهای او با الگوهای مطرح در نظریه سفر قهرمان در گنبد چهارم یا گنبد سرخ، مورد بررسی قرار گیرد. در این مقاله که به روش توصیفی-تحلیلی ...
بیشتر
هفتپیکر یا بهرامنامه چهارمین منظومه از خمسه نظامی و روایتی تاریخی از زندگی بهرام پنجم پادشاه ساسانی (ملقب به «بهرام گور») میباشد؛ در این مقاله سعی بر آن شده تا سیر حرکت قهرمان و میزان مطابقت رفتارهای او با الگوهای مطرح در نظریه سفر قهرمان در گنبد چهارم یا گنبد سرخ، مورد بررسی قرار گیرد. در این مقاله که به روش توصیفی-تحلیلی به نگارش درآمده، از رویکرد تکاسطوره یا سفر قهرمان جوزف کمبل استفاده شده است. از نتایج اصلی این پژوهش، می توان به مطابقت الگوی انتخابی توسط نظامی با الگوهای نظریه سفر قهرمان اشاره کرد.جوان عاشق سفری را در مسیر رسیدن به معشوق آغاز میکند اما با رفتاری قهرمانانه ـ ضمن حذف مرحله سوم کمبل یعنی بازگشت به دنیای عادی ـ هدفی اخلاقی را که شامل نجات قوم و ایجاد عدل پایدار میباشد را محقق میکند. در نهایت میتوان از او به عنوان نمونهای از «قهرمان» در ادب غنایی فارسی یاد کرد.