نوع مقاله : مقاله علمی- پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار گروه نقاشی، دانشکده هنر، دانشگاه شاهد، تهران، ایران

2 کارشناسی ارشد پژوهش هنر، دانشگاه شاهد، تهران، ایران.

چکیده

گسترش برخی مفاهیم آیینی و اسطوره­ای درباره­ی درختان، موجب گره خوردن آنها با معانی و باورهای خاص شده است.از جمله این درختان، درخت سخنگو است که قدمتی طولانی داشته و در هنر اقوام مختلف جهان بخصوص فرهنگ­های شرقی نظیر هند حضوری گسترده دارد.پژوهش حاضر با هدف تحلیل ویژگی­های تصویری و کیفیات بصری نقش درخت سخنگو در نسخه­های فارسی و عربی عجایب­المخلوقات­قزوینی مصور شده در هند و واکاوی وجوه اشتراک و افتراق آنها انجام گرفته است. سوالات پژوهش عبارتند از: 1ـ کیفیات بصری به­کار­رفته در نقش درخت سخنگو در نسخه­های فارسی و عربی عجایب­المخلوقات قزوینی مصور شده در هند کدام­اند؟2ـ وجوه اشتراک و افتراق نقش درخت سخنگو در نسخه­های فارسی و عربی عجایب­المخلوقات قزوینی مصور شده در هند چیست؟ این پژوهش به روش توصیفی­ـ­ تحلیلی بوده و داده­ها با استفاده از منابع کتابخانه­ای گردآوری شده است. جامعه­ی پژوهش شامل11 تصویر از شش نسخه­ی فارسی و عربی عجایب المخلوقات قزوینی است.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Analytical study of the talking tree motif in Persian and Arabic versions of Qazwini's Wonders of Creation (Ajā'ib al-makhlūqāt wa gharā'ib al-mawjūdāt) depicted in India

نویسندگان [English]

  • Seyed Reza Hoseini 1
  • Fatemeh Heidari 2

1 Art Research Department, Art Faculty, Shahed University, Tehran, Iran.

2 Shahed University

چکیده [English]

The increase of some ritual and mythical concepts about trees has tied them to specific meanings and beliefs. One of these trees is the talking tree, which has a long history and has a wide presence in the art of different ethnic groups in the world, especially in Eastern cultures such as India. The aim of this study was to analyze the visual characteristics and visual qualities of the talking tree motif in Persian and Arabic versions of Qazwini's Wonders of Creation (Ajā'ib al-makhlūqāt wa gharā'ib al-mawjūdāt) depicted in India and to analyze their similarities and differences. Accordingly, the research questions are: 1- What are the visual qualities used in the talking tree motif in the Persian and Arabic versions of Qazwini's Wonders of Creation depicted in India? 2- What are the aspects of similarities and differences in the talking tree motif in Persian and Arabic versions of Qazwini's Wonders of Creation depicted in India? The research method is descriptive-analytic and the data are collected using library resources. The statistical population of this research includes 11 images of six versions of Persian and Arabic Qazwini's Wonders of Creation.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Persian and Arabic versions
  • Zakaria Qazwini
  • Wonders of Creation
  • Talking Tree
  • Painting
1ـ آژند، یعقوب. (1393). هفت اصل تزیینی هنر ایران. تهران: پیکره.
2ـ ابراهیمی، معصومه. (1391). مطالعه­ تطبیقی دیوها و موجودات مافوق طبیعی در عجایب المخلوقات قزوینی و بحیره قزوینی استرآبادی. ادبیات تطبیقی. شماره 6.
3ـ حری، ابوالفضل. (1390). عجایب نامه­ها به منزله ادبیات هولناک با نگاهی به برخی حکایت­های کتاب عجایب هند. نقد ادبی. شماره 15. 137-164.
4ـ دلاوری، دیانا. (1394). تحلیل و بررسی تصاویر کهن­ترین نسخه­ی خطی عجایب المخلوقات و غرایب الموجودات قزوینی (موجود در کتابخانه مونیخ؛ با تاکید بر موجودات بحری). پایان­نامه کارشناسی ارشد. دانشگاه الزهرا.
5ـ سعادت، اسماعیل. (1391). دانش­نامه فرهنگ و ادب فارسی. ج4. تهران: فرهنگستان زبان و ادب فارسی.
6ـ طاهری، علیرضا و زند حقیقی، مریم. (1391). تصویر دیو، غول و جن در کتاب عجایب المخلوقات و غرایب الموجودات قزوینی. نقش­مایه. شماره دوازدهم. 27-38.
7ـ علائی، سیروس. (1372). جهان­نمای زکریا قزوینی. ایران شناسی. سال پنجم. شماره سوم. 526-536.
8ـ کیانی­نژاد، اشرف. (1393). معرفی و مطالعه نسخه­ی خطی مصور عجایب المخلوقات قزوینی دانشگاه کمبریج. نامه بهارستان. شماره سوم. 60-75.
9ـ محرمی، ارغوان. (1397).بررسی احجار کریمه در کتاب عجایب المخلوقات و غرایب الموجودات زکریای قزوینی. رهیافت­های اطلاع رسانی و نقد منابع ایران­شناسی. شماره چهارم. 68-79.
10- Atila, Oya. (2016). Vak Vak Usluba.International Scientific Research Days On Fine Arts. Marmara Üniveritesi Güzel Sanatlar Fakültesi Geleneksel Türk Sanatları.
11- Kumar, Ann. (2011). The Single Most Astonishing Fact of Human Geography: Indonesias Far West Colony. Indonessia.
12- archive.org
13- digital.staatsbibloithek-berlin.de
14- pudl.princeton.edu