نوع مقاله : مقاله علمی- پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار گروه انیمیشن - سینما، دانشکده هنر و معماری، دانشگاه تربیت مدرس

2 کارشناس ارشد سینما، دانشکده هنر و معماری، دانشگاه تربیت مدرس

چکیده

ژانر سامورایی، یکی از مهم‎ترین بخش‎های تاریخ سینمای ژاپن در طول هفت دهه از حیات خود، نقش به‌سزایی در نضج‌گرفتن جریان‌های هنری شکل‎گرفته در بطن صنعت سینمای ژاپن، پدیدآمدن ثبات اقتصادی نسبی برای آن، و شناساندن ظرفیت‎های هنری و درعین‌حال سرگرمی‎سازش به جهانیان داشت. ازآن‌جاکه مطالعات ژانری در حوزۀ سینما معمولاً بر سینمای هالیوود و به‌‌ویژه دوران استودیویی آن متمرکز بوده است کم‌تر به سینماهای خارج از این محدوده توجه شده‎ است. بااین‌حال، ژانرهای ارزش‌مندی چون ژانر سامورایی که عدۀ قابل‌توجهی از فیلم‌سازان بزرگ سینمای ژاپن از نسل‎های مختلف چون میزوگوچی (Kenji Mizoguchi, 1898-1956)، کوروساوا (Akira Kurosawa, 1910-1998)، و کوبایاشی (Masaki Kobayashi 1916-1996) در بستر آن کار کرده‌اند و آثار قابل‌توجهی هم ارائه داده‎اند موردغفلت واقع شده ‎است. در پژوهش حاضر بر آنیم تا با به‌کارگیری نگرۀ معنایی ‌‍ـ ‌نحوی ریک آلتمن که براساس بررسی پیشینۀ نگره‎های گوناگون ژانر و به‌نظر اغلب صاحب‎نظران این حوزه کارآمدترین رویکرد موجود در‌زمینۀ تحلیل ژانرهای سینمایی به‌شمار می‎آید ژانر سامورایی را تشریح کنیم، مؤلفه‎های اصلی آن را در دو بخش معنایی و نحوی با روش توصیفی ‌ـ تحلیلی بررسی کنیم، و چشم‏‎اندازی کلی از ردۀ ژانری یادشده به‌دست دهیم.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

A Semantic-Syntactic Examination of a Cinematic Genre, Case Study: The Samurai Genre

نویسندگان [English]

  • Mohammad Ali Safoora 1
  • Basir Salim Alaqeband 2
  • Amir Hassan Nedai 1

1 Department of Cinema and Animation of Tarbiat Modares University, Tehran, Iran

2 Department of cinema and animation of Tarbiat Modares University, Tehran, Iran

چکیده [English]

Samurai genre, as one of most important parts of Japanese cinema history, had a significant role, in its seven decades of life, in emerging artistic threads in Japanese cinema, binging about a relative economical constancy for this cinema, and attracting attentions around the world to this cinema. Since genre studies in cinema mostly have been concentrated on Hollywood, especially on its studio system period, other cinemas, including valuable genres like Samurai genre in Japan on which great filmmakers from Mizoguchi and Kurosawa to Kobayashi and Oshima made films usually were neglected. This article applies Semantic/Syntactic approach of Rick Altman in genre theory, which regarded by genre theory experts most authentic theory for explaining cinema genres, into Samurai genre. So we will analyze this genre through the approach in two semantic and the syntactic sections by a descriptive/analytic method, and finally will provide a general vision of the class of this genre.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Genre
  • Samurai Genre
  • Japanese Cinema
  • Chambara
  • Semantic/Syntactic approach
  • Rick Altman
آلتمن، ریک (1378). فیلم موزیکال: مسائل تاریخ ژانر، ترجمۀ فتاح محمدی؛ فصل‌نامۀ فارابی، ش 35.
اوحدی، مسعود (1385). دیروز و امروز مطالعات ژانرشناسی سینما، فصل‌نامۀ هنر، ش 68.
اولدفادر، فلیشیا، جون لیوینگستون، و جو مور (1375). شناخت ژاپن، ترجمۀ احمد بیرشک، تهران: خوارزمی.
تیری، سولانژ (1370). نمایش ژاپنی: زندۀ هزارساله، ترجمۀ سهیلا نجم، تهران: سروش.
ساتو، تادائو (1365). سینمای ژاپن، ترجمۀ پرویز نوری، تهران: عکس معاصر.
قرایی، فیاض (1382). انسان آرمانی از‌منظر مکاتب خاور دور، فصلنامۀ دانشکدۀ الهیات و معارف اسلامی دانشگاه مشهد، ش ۵9.
لنگفورد، بری (1393). ژانر فیلم: از کلاسیک تا پساکلاسیک، ترجمۀ حسام‌الدین موسوی، تهران: سورۀ مهر.
مواَن، رافائل (1393). ژانرهای سینمایی، ترجمۀ علی عامری مهابادی، تهران: مینوی خرد.
ناس، جان بی. (1354). تاریخ جامع ادیان، ترجمۀ علی‎اصغر حکمت، چ 3،  تهران: مؤسسۀ انتشارات فرانکلین.
یاماموتو، چونه‎تومو و هاشم رجب‎زاده (1371). رسم و راه ساموراییـ آئین‎نامۀ سلحشوران ژاپن (هاگاکوره)، مشهد: مؤسسۀ چاپ و انتشارات آستان قدس رضوی.
 
Anderson, J. L. and D. Richie (1959). The Japanese Film: Art and Industry. New York: Grove Press, Inc.
Babiak, P. and R. Hare (2006). Snakes in Suits: When Psychopaths Go To Work, New York: Harper Collins Publishers Inc.
Desser, D. (1983). ‘Toward a Structural Analysis of the Postwar Samurai Film’, Quarterly Review of Film Studies, Vol. 8, Issue 1.
Hijino, S. et al. (2016). ‘Japan: The bakuhan system’, هn: Encyclopædia Britannica online. Retrieved from https://www.britannica.com/place/Japan/The-bakuhan-system.
Kaminsky, S. M. (1972). ‘The Samurai Film and the Western’, Journal of Popular Film, Vol. 1, Issue 4.
Sato, Noriaki (1995). Kendo Fundamentals, Tokyo: All Japan Kendo Federation.
Phillips, A. and J. Stringer (2007). ‘Introduction’, in: A. Phillips and J. Stringer (eds.), Japanese Cinema: Texts and Contexts , Oxon: Routledge
Ratti, O. and A. Westbrook (1991). Secrets of the Samurai: A Survey of the Martial Arts of Feudal Japan, Rutland: Charles E. Tuttle Company, Inc.
Richie, D. (2005). A Hundred Years of Japanese Film: A Concise History, with a Selective Guide to DVDs and Videos, Tokyo: Kodansha International.
Sansom, G. (1990a). A History of Japan to 1334 (7th ed.), Rutland: Charles E. Tuttle Company, Inc.
Sansom, G. (1990b). A History of Japan: 1334-1615 (7th ed.), Rutland: Charles E. Tuttle Company, Inc.
Sansom, G. (1990c). A History of Japan: 1615-1867 (7th ed.), Rutland: Charles E. Tuttle Company, Inc.
Thorne, R. (2013). Samurai Films, Harpenden: Oldcastle Books.
Turnbull, S. (2011). The Revenge of the 47 Ronin, Oxford: Osprey Publishing.