نوع مقاله : مقاله علمی- پژوهشی

نویسنده

استادیار پژوهشکده زبان شناسی، پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی

چکیده

کیش زردشتی ازجملۀ ادیان کهن جهان است که اسناد و مدارک آن در اغلب زبان‌های کهن و تمدن‌های باستانی پراکنده است و طنین پژواک آن از گذشته‌های دور تا به امروز به گوش می‌رسد. در همۀ سرزمین‌ها و فرهنگ‌ها ردّ آن را می‌توان یافت. از شرق دور تا خاورمیانه و اروپا و امریکا، متون زردشتی در کتاب‌خانه‌های بزرگ به‌عنوان میراث بشری نگه‌داری می‌شوند. هند دراین‌میان موقعیت ویژه‌ای دارد. گذشته از پیوندهای عصر وداها و گاهان، سرزمین هندوستان پذیرای زردشتیان ایرانی مهاجر در روزگار پس‌از ساسانیان بود و بدین‌ترتیب، بخش بزرگی از اسناد و مدارک فرهنگی ایران طی هزارۀ اخیر به هند انتقال یافت. شناسایی و معرفی این اسناد نقش مهمی در روشن‌کردن زوایای تاریک تاریخ کیش زردشتی دارد. در مقالۀ پیش‌ِرو یکی از این اسناد، سروده‌ای از ادهارو کرساسپ
(Adharu Kersasp)، معرفی و اهمیت آن بررسی می‌شود که نشان می‌دهد چگونه فرقه‌های تقویمی پارسی هندوستان در پایان سدة دوازدهم یزدگردی شکل گرفتند.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

The beginning of the formation of calendar sects among the Zoroastrians in India according the Adharu Kersasp's verse in Ms. No. XLVIII of Mumbai university library

نویسنده [English]

  • Hamidreza Dalvand

Institute for humanities and cultural studies (IHCS)

چکیده [English]

Zoroastrianism is one of the oldest religions in the world that its documents are scattered in most ancient languages ​​and ancient civilizations. Now, we hear the echoes of its voice over the course of history so that it can be traced in all lands and cultures. From Far East to Middle East and Europe and America, Zoroastrian texts are kept in well known libraries, as human heritage. Meanwhile, India has a special situation. Aside from the links of the Vedic and Gathas age, India welcomed the Iranian Zoroastrian immigrants in the days after the Sassanid reign. Thus, a large part of the cultural documents of Iran were transferred to India during the last millennium.
Investigating and introducing these documents has an important role in clarifying the dark angles of the history of Zoroastrianism. In this paper, the importance of one of these documents is expressed: The Adharu Kersasp's verse which well shows that how Parsi Calendar sects were formed at the end of the yazdgirdi 12th century

کلیدواژه‌ها [English]

  • Zoroastrians
  • Parsis
  • Calendar
  • Jamasp Vellayati
  • Adharu Kersasp
داراب (1922). روایات داراب هرمزدیار، 2 ج، چاپ مانک‌جی اونوالا، با مقدمۀ جی جی مدی، بمبئی: بی‌نا.
دالوند، حمیدرضا (1394). «روایات فارسی زردشتی»، دم مزن تا بشنوی زان آفتاب: جشن‌نامۀ استاد دکتر محمدتقی راشدمحصل، تهران: پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی.
دالوند، حمیدرضا (1395). «متن‌هایی دربارۀ نجوم، تنجیم، و تقویم در سنّت زردشتی»، همایون‌نامه، ج 2، تهران: نگارستان اندیشه.
رجب‎نیا، مسعود (1351)، «زندگی‌نامۀ آنکتیل دوپرون»، یادنامۀ آنکتیل دوپرون: به‌مناسبت دویستمین سال انتشار نخستین ترجمۀ اوستا، پیوست نشریۀ انجمن فرهنگ ایران باستان، س ۱۱، ش ۲.
شهمردان، رشید (1363). تاریخ زرتشتیان فرزانگان زرتشتی، تهران: فروهر.
صنعتی‌زاده، همایون (1384). علم در ایران و شرق باستان: مجموعه‌‌مقالات از بیکرمان، هنینگ، هانتر، و دیگران، تهران: قطره.
واله، صبر حوا (1344). «روابط پارسیان هند و ایران (بعد از اسلام)»، رسالة دکتری، دانشگاه تهران.
 
Bartholomae, Christian (1915). Die zendbandschriften der k. Hof – und staatsbibliotek in Mϋnchen, Mϋnchen.
Boyce, M. (1977). A Persian stronghold of Zoroastrianism, Oxford: Oxford University Press.
Boyce, M. (2005).‘Further on the Calendar of Zoroastrian Feasts’, JSTOR, Vol. 43.
Dhabhar, Bamanji Nasarvanji (1923a). Descriptive catalogue of some Manuscripts bearing on Zoroastrianism and pertaining to the different collections in the Mulla Feroze library, Bombay.
Dhabhar, Bamanji Nasarvanji (1923b). The K.R Cama Oriental Institute catalogue, Bombay.
Dhabhar, Bamanji Nasarvanji (1932). The Persion Rivayats of Hormazyar Framarz and Other, Their Version with Introduction and Notes, Bombay.
Hodivala,Shahpur shah Hormasji (1920). Studies in Parsi History, Bombay.
Karaka, D. F. (1884). History of the Parsis, London: Macmillan and co.
Khudayar Dastur Shahryar Irani (1899). The Pahlavi Texts, Bombay: Fort Printing Press.
Modi, Jivanji Jamshedji (1922). ‘Darab Hormazdyars Rivayat Introduction’, Darab Hormazdyar Rivayat, Vol. 1, Bombay.
Murzban, M. M. (1917). The Parsis in India, Vol. 1, Bombay.
Sarfarāz, Khān Bahādur Sheikh Abil- Kādir (1935). Descriptive catalogue of the Arabic, Persian and Urdu Manuscripts in the library of the university of Bombay, Bombay.
Unvala, J. M. (1940). Collection of Colophons of Manuscripts Bearing on Zoroastrianism in Some library of Europe, Bombay.
Vitalone, Mario (1987). The Persian Revāyats: A Bibliographic Reconnaissance, Napoli.
West, Edward W. (1974). ‘The Modern-Persian Zoroastrian Literature of the Parsis’, Grundriss der Iranichenphilologie (GIP), Band II, Strassburg.