باستان شناسی
سیدمهدی خاتمی؛ ُسمیه حق روستا
چکیده
دوره امویان به لحاظ دارا بودن بزرگترین قلمروی جغرافیایی، از مهمترین دورههای تاریخی صدر اسلام به شمار میرود. امویان سرزمینهای تحت حکومت رم شرقی را که تا قبل از ورود اسلام متأثر از هنرهای یونانی و رومی باستان بودند، فتح کردند. از اینرو شهرسازی امویان از حیث تأثیرگذاری اسلام و تأثیرپذیری از سبکهای معماری و شهرسازی رم شرقی، ...
بیشتر
دوره امویان به لحاظ دارا بودن بزرگترین قلمروی جغرافیایی، از مهمترین دورههای تاریخی صدر اسلام به شمار میرود. امویان سرزمینهای تحت حکومت رم شرقی را که تا قبل از ورود اسلام متأثر از هنرهای یونانی و رومی باستان بودند، فتح کردند. از اینرو شهرسازی امویان از حیث تأثیرگذاری اسلام و تأثیرپذیری از سبکهای معماری و شهرسازی رم شرقی، حائز اهمیت است. این مقاله در تلاش است تا به تحلیل ساختار شهری این دوره بپردازد و دو شهر رمله (شهر جدید ساختهشده توسط مسلمانان) و شهر دمشق (شهر تغییرشکل یافته توسط مسلمانان) را بهعنوان نمونه، موردبررسی قرار دهد. روش تحقیق مقاله، بررسی اسنادی و تحلیلهای توصیفی- تفسیری متون مختلف است که با بهرهگیری از راهبردهای کیفی مورد تحلیل قرار گرفته اند. نتایج این تحقیق نشان میدهد که مسلمانان در شام، نوعی شهرسازی تطبیقی را ایجاد کردند؛ به این معنا که غالباً تحولات اساسی در شهر ایجاد نمیکردند و تنها عناصر شهری را با نیازهای خود منطبق میکردند.
سیدمهدی خاتمی؛ آزاده جلالی
چکیده
شهر بغداد بهعنوان شهر جدید و پایتخت عباسیان توسط منصور دوانیقی، دومین خلیفه عباسی ساخته شد. بغداد بهعنوان پایتخت سیاسی، اقتصادی، فرهنگی و علمی ایفای نقش کرده و یکی از مهمترین شهرهای برگرفته از آرمانهای قدرت پادشاهان بهعنوان الگوی شهرسازی است. لذا بررسی شهرسازی بغداد و تاثیر اندیشههای فکری آن دوران و تحلیل ساختار و ...
بیشتر
شهر بغداد بهعنوان شهر جدید و پایتخت عباسیان توسط منصور دوانیقی، دومین خلیفه عباسی ساخته شد. بغداد بهعنوان پایتخت سیاسی، اقتصادی، فرهنگی و علمی ایفای نقش کرده و یکی از مهمترین شهرهای برگرفته از آرمانهای قدرت پادشاهان بهعنوان الگوی شهرسازی است. لذا بررسی شهرسازی بغداد و تاثیر اندیشههای فکری آن دوران و تحلیل ساختار و عملکرد شهری آن اهمیت می یاید. علیرغم کمبود کارهای باستانشناسی، پژوهشهای مکتوبی در زمینه تاریخ بغداد انجام شدهاست. هدف پژوهش حاضر تحلیل ساختار و عملکرد بغداد متاثر از جهانبینی حاکم و تحلیل کالبدی، سیاسی، اقتصادی و اجتماعی شهر میباشد. لذا با استفاده از روش پژوهش توصیفی-تاریخی، ساختار شهر بغداد در ابعاد مختلف تحلیل میشود. نتیجه پژوهش نشاندهنده طراحی شهر مدور بغداد متاثر از جهانبینی حاکم بر ساختار کلان و جزئیات عملکردی و همچنین تجلی مفهوم شهر-قدرت (مرکزیت عالم و امپراطوری جهان)، شهر-دولت (پایتخت حکومت)، شهر-بازار (گسترش راههای بازرگانی) و شهر-مردم (نهضتهای فرهنگی و اهمیت اقشار اجتماعی) میباشد.