نوع مقاله : مقاله علمی- پژوهشی

نویسنده

استاد، پژوهشکده تاریخ، پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی ، تهران، ایران

10.30465/acas.2025.16322.1021

چکیده

آسیای کهن به گونه بزرگ‌ترین قاره زمین، زیستگاه نخستین جماعت‌های انسانی بوده که حیات باستانی خود را در فرهنگ‌های گوناگون نظم داده‌اند. ساکنان سرزمین‌های آسیایی در مهاجرت و ارتباط با یکدیگر که گاه به‌سختی صورت می‌گرفت، تأثیر و تأثرات بسیار در یکدیگر باقی گذاشته‌اند و هیچ‌گاه بریده از هم نبوده‌اند. از اقوام ریشه‌دار آسیایی نام‌هایی در تاریخ آمده که مشهورترین آن‌ها شاید «قوم آرین» ها باشد که به شعبه‌های گوناگون تقسیم شده‌اند و در مراحل تکاملی زمان و فرهنگ و فرهنگ‌سازی، در برهه‌ای از تاریخ که تحول عظیم شهرنشینی و حکومت و عصر کتابت پدید آمده آن قوم را در پهنه تمدن قرار داده است. این امر از هزار سوم پیش از میلاد مشهود است.


کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

The Establishment of Iranian Civilization in Old Asia

نویسنده [English]

  • Naser Takmil Homayun

Professor, History, Institute for Humanities and Cultural Studies, Tehran, Iran

چکیده [English]

Old Asia, as the largest continent of Earth, has been home to the earliest human communities who organized their ancient lives within diverse cultures. The inhabitants of Asian lands, through migration and interactions—often challenging—left profound influences on one another and were never entirely isolated. Among the deeply rooted Asian peoples recorded in history, the most renowned may be the "Aryan" people, who branched into various groups. Over time, through cultural evolution and civilization-building, they emerged prominently during a pivotal historical period marked by the rise of urbanization, governance, and the age of writing, establishing their presence in the realm of civilization. This phenomenon has been evident since the third millennium BCE. 


کلیدواژه‌ها [English]

  • Aryans
  • Iranians
  • Culture
  • Civilization
  • Civilized Iran
ابوریحان بیرونی (1353)، نهایات المالی ترجمه احمد آرام (تهران، دانشگاه تهران).
ادوارد سعید (1388)، شرق شناسی، ترجمه عبدالریم گواهی، تهران، علم.
اعتمادالسلطنه محمدحسن خان (1362)، تطبیق لغات جغرافیایی قدیم و جدید ایران، تصحیح میر هاشم محدّث، تهران، امیر کبیر.
امین احمد رازی (بی‌تا)، هفت اقلیم، تهران.
تکمیل همایون ناصر (1380)، تاریخ ایران در یک نگاه، (تهران، دفتر پژوهش های فرهنگی ،چاپ پنجم، فصل یکم.
تکمیل همایون ناصر، درآمدی کوتاه بر باستان شناسی، تألیف گوردون چایلد، ترجمه هایده معیری، تهران، مؤسسه مطالعات و تحقیقات فرهنگی.
تکمیل همایون ناصر (1380)، گستره فرهنگی و مرزهای تاریخی ایران زمین، (تهران، دفتر پژوهش های فرهنگی، چاپ رم.
تکمیل همایون، ناصر (1362)، اسطوره پایداری ایران زمین، دو فصلنامه نامه ایران شناسی، تهران.
توئن بی آرنولد، تاریخ تمدن، تحلیلی از تاریخ جهان از آغاز تا عصر حاضر، ترجمه یعقوب آژند، تهران،انتشارات مولی.
دانشگاه شهید بهشتی، سال نخست، شماره نخست،  ،1395ص 7-14.
دهخدا، علی اکبر (1374)، لغت نامه دهخدا، جلد اول، تهران، مؤسسه لغت نامه دهخدا.
رابینستون الکساندر چارلز، تاریخ باستان، ترجمه دکتر اسمعیل دولتشاهی (تهران، انتشارات و آموزش انقلاب اسلامی.
زرین کوب، عبدالحسین (1364)، تاریخ مردم ایران، ایران قبل از اسلام ،تهران، امیر کبیر. 
فرای ریچارد، میراث باستانی ایران، ترجمه مسعود رجب نیا، تهران، انتشارات علمی فرهنگی.
کلیات راجع به جغرافیای ایران» نوشته بونیفا لیو. تمدن ایرانی، ترجمه عیسی بهنام (تهران، بنگاه ترجمه و نشر کتاب.
گیرشمن، رومن (1368)، ایران از آغاز تا اسلام، ترجمه دکتر محمد معین (تهران، انتشارات علمی و فرهنگی.
لینتون رالف، سیر تمدن، ترجمه پرویز مرزبان، تهران، نشر دانش.
مصاحب، غلام حسین (1345)، دایره المعارف فارسی، جلد اول، تهران، فرانکلین.
ملک شهمیرزادی صادق (1387)، ایران در پیش از تاریخ، تهران، سازمان میراث فرهنگی. 
واندنبرگ لویی (1338)، باستان شناسی ایران، ترجمه عیسی بهنام، تهران، دانشگاه تهران. 
ویل دورانت (1337)، مشرق زمین گاهواره تمدن، ترجمه احمد آرام، تهران، اقبال.