نوع مقاله : مقاله علمی- پژوهشی

نویسنده

• کامیار صداقت ثمرحسینی

عضو هیأت علمی پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی

چکیده

مقاله حاضر با رویکردی ساختاری؛ و با طبقه‌بندی احادیث صادره از حضرت رسول ‌الله (ص) و ائمه اطهار (ع) پیرامون کتابت و فنون خوشنویسی؛ و با در نظر گرفتن دوره‌های تاریخی صدور هر یک از آن احادیث، به موضوع علم ‌اندوزی خصوصاً در سده‌های نخستین آن می‌پردازد. از این طریق می‌توان با تحولاتِ علمی، فرهنگی و هنری قرون طلایی جهان اسلام، یعنی سده‌های سوم تا پنجم هجری قمری را بهتر آشنا شد.

مقاله حاضر نشان می‌دهد که احادیث نبوی در باب کتابت بر موضوعاتی نظیر کتابت کلام وحی؛ سوادآموزی همگانی؛ تعالیم اخلاقِی و معنوی کاتبان و نویسندگان؛ و آموزش‌های پایه‌ای نگارش خط با تشویق به زیبا نویسی تأکید دارند؛ اما به تدریج، در احادیث نشانه‌هایی از شکوفایی تمدن اسلامی؛ مانند تطور بی‌سابقة خطوط اسلامی؛ ظهور ورّاقان؛ رشد علوم و دانش‌ها؛ ایجادِ مشاغل خوشنویسان و کتابت فاخر قرآن، در احادیث اهل‌بیت(ع) نمایان می‌شود که بیانگر رشد علم و دانش در جامعه است.

کلیدواژه‌ها

• قرآن مجید
• احادیث؛ علم‌اندوزی؛ خوشنویسی؛ کتابت

موضوعات

• هنر

عنوان مقاله [English]

Learning science According to the Narration of Writing and Calligraphy Hadiths

نویسنده [English]

• Kamyar Sedaghat Samarhosseini

Faculty member of institute of humanities and cultural studies

چکیده [English]

The present article, with a structural approach, and by classification of hadiths assigned to Holiness Prophet Muhammad (S) and the Innocent Imams (A) on Writing and Calligraphy, considering historical periods of issuance of each hadith, is allocated to this question that what periods and processes of the history of science in Islamic civilization, in particular, in its first centuries, are explainable by analyzing Writing and Calligraphy hadiths . Based on such analysis, one can understand better the cultural and artistic developments of golden ages of Islamic World, i.e., Third to Fifth Hijri centuries.

The prophet's hadiths confirms the Revelation writing, public education, moral and spiritual training of the writers, and emphasizing on basic education of handwriting encouraging beautiful writing and calligraphy. However, symbols of flourishing of Islamic civilization, such as unexampled evolution of Islamic scripts, researchers, development of sciences, creation of calligraphy jobs, and excellent writing of Quran, were gradually embodied in Ahl-e Beit's (the Innocents') Hadiths, which proves the development of Culture and Sciences in Islamic Civilization.

کلیدواژه‌ها [English]

• Holy Quran
• Hadih
• Iearning science
• Calligraphy
• Writing